معرفی و اهداف قطب عصبروانشناسی شناختی
معرفی قطب عصب روانشناسی شناختی
قطب عصب روانشناسی شناختی در پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۹۸ شکل گرفته است. پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی ریشه در مطالعات گروه روانشناسی و آزمایشگاه تجربی دانشگاه دارد که در دهه ۴۰ شمسی تأسیس شد؛ اما تأسیس «مرکز مطالعات عصب رشدی تهران-آکسفورد» در سال ۲۰۰۳ نقطه عطف شکل‌گیری روانشناختی شناختی کاربردی در دانشگاه شهید بهشتی محسوب می‌شود. از آن پس تأسیس مرکز اتیسم به‌آرا (سال ۱۳۸۴) و کلینیک توان‌بخشی شناختی (سال ۱۳۹۳) و تدوین و برگزاری کارشناسی رشته توان‌بخشی شناختی در وزارت علوم و رشته عصب توان‌بخشی در وزارت بهداشت باعث جهت‌گیری روانشناسی شناختی به سمت عصب روانشناسی بالینی شد. به شکلی که امروز این پژوهشکده رفرنس علمی، خدمات آموزشی و درمانی به کودکان دارای اختلالات عصبروانشناسی (اتیسم، ADHD و…) محسوب می‌شود.
با توجه به آنچه گذشت، دانشگاه شهید بهشتی تنها دانشگاه کشور است که از شایستگی و توان علمی، آموزشی، پژوهشی و خدماتی در حیطه عصب‌رواشناسی شناختی برخوردار است. بر اساس مستندات، وضعیت هر یک از دانشگاه‌های کشور در حال حاضر (در سال ۱۳۹۶) به‌مراتب پایین‌تر از زمانی است که این فعالیت‌ها در دانشگاه شهید بهشتی با همکاری دانشگاه‌های بسیار معتبر مثل دانشگاه آکسفورد آغاز شد؛ بنابراین جا دارد که این دانشگاه قطب عصب روانشناسی شناختی کشور قرار گیرد.
اهداف قطب عصب روانشناسی شناختی
- گسترش مرزهای دانش پیرامون اصول و روند رشد بهنجار مغز و عملکردهای شناختی ساده تا پیچیده (دیدن، فهم و بیان هیجانات، زبان، محاسبه و…) از لحظه انعقاد نطفه
- گسترش مرزهای دانش پیرامون رشد نابهنجاری‌های مغزی و پدیدآیی اختلالات عصب روانشناختی به‌ویژه در دوران رشد
- گسترش مرزهای دانش از تأثیر محیط ارتباطی بر رشد مغز و شناخت با مطالعات حیوانی، انسانی و مدل‌سازی‌های محاسباتی
- شناسایی عوامل مؤثر بر رشد بهنجار و نابهنجار شناختی که بخشی از واریانس مشکلات بزرگ کشور مثل افت تحصیلی، رفتارهای پرخطر و… را به خود اختصاص میدهد. این هدف نه‌تنها دانش بومی برای حل یا مواجه با مشکلات داخلی ایجاد میکند، بلکه ارزش افزوده برای دانش بشری در این زمینه دارد.
- استفاده از علوم و فناوری‌های جدید در پیشگیری، غربالگری، تشخیص، آموزش و توان‌بخشی اختلالات شناختی
- کسب مرجعیت بین المللی درزمینه عصبروانشناسی شناختی با تأکید بر عصب روانشناسی بالینی رشدی نگر
- تقویت ارتباط و تعامل بین متخصصین روانشناسی، تعلیم و تربیت، علوم اعصاب، علوم کامپیوتر، ریاضیات و پزشکان مغز و اعصاب کودکان در شناسایی و کاهش مشکلات عصب روانشناسی در دوران رشد.
هرچند که این روند در پژوهشکده علوم شناختی و مغز آغاز شده است ولی هنوز راه بسیار بلندی پیش‌روست. حمایت و تقویت این برنامه موجب همگرایی فعالیت پراکنده در وزارت علوم، وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت بهداشت می شود.