تجربه گسترش زمان
مقاله‌ای در وب‌سایت PsyPost به بررسی پدیده‌ای تحت عنوان «تجربیات گسترش زمان» (Time Expansion Experiences – TEEs) می‌پردازد که در آن افراد احساس می‌کنند زمان کندتر از حالت عادی می‌گذرد. این تجربه در حالت‌های تغییریافته‌ی آگاهی رخ می‌دهد، از جمله در شرایط اضطراری، فعالیت‌های ورزشی، مدیتیشن، مصرف مواد روان‌گردان و لحظاتی که فرد به شدت در یک فعالیت غوطه‌ور است. در چنین موقعیت‌هایی، افراد گزارش می‌دهند که ثانیه‌ها به نظر می‌رسد به اندازه‌ی چند دقیقه کش می‌آیند، گویی زمان به طور موقت گسترش یافته است.
این پدیده می‌تواند اثرات مهمی بر درک افراد از واقعیت و تصمیم‌گیری آن‌ها داشته باشد. یکی از موقعیت‌های رایج تجربه‌ی گسترش زمان، شرایط اضطراری است. در مواقعی مانند سقوط از ارتفاع، تصادفات رانندگی یا موقعیت‌های تهدیدکننده‌ی زندگی، بسیاری از افراد گزارش داده‌اند که زمان به شکلی غیرمعمول کند شده است. به عنوان مثال، زنی که هنگام سقوط از اسب این تجربه را داشته، بیان می‌کند: «به نظر می‌رسید همه‌چیز به کندی اتفاق می‌افتاد، گویی زمان در چند دقیقه کش آمده بود. من بسیار آرام بودم و حتی نگران این نبودم که ممکن است اسب روی من سقوط کند.»
این تجربه به افراد این امکان را می‌دهد که در لحظات بحرانی تصمیمات سریع‌تری بگیرند، گویی مغز آن‌ها اطلاعات را با سرعت بیشتری پردازش می‌کند. علاوه بر شرایط اضطراری، TEEs در فعالیت‌های ورزشی و تجربه‌ی اوج عملکرد نیز دیده می‌شود. ورزشکاران حرفه‌ای، به‌ویژه در ورزش‌های سرعتی مانند هاکی، بسکتبال یا پارکور، از لحظاتی صحبت می‌کنند که در آن‌ها زمان کندتر می‌شود و آن‌ها می‌توانند بهتر واکنش نشان دهند. یکی از بازیکنان هاکی روی یخ درباره‌ی تجربه‌اش می‌گوید: «حرکتی که تنها ۸ ثانیه طول کشید، در ذهن من به اندازه‌ی ۱۰ دقیقه ادامه داشت. من می‌توانستم تمام جزئیات بازی را ببینم و تصمیم‌گیری بهتری انجام دهم.» این پدیده نه تنها در شرایط پرتنش، بلکه در لحظات آرامش و تمرکز عمیق مانند مدیتیشن، تجربه‌ی حضور در طبیعت، یا غرق شدن در موسیقی و هنر نیز رخ می‌دهد. همچنین، مصرف مواد روان‌گردان مانند LSD و آیاهواسکا می‌تواند موجب احساس کشیدگی زمان شود و فرد را وارد حالتی از آگاهی گسترش‌یافته کند.
اما دلیل علمی این پدیده چیست؟ محققان معتقدند که این احساس ممکن است به افزایش پردازش اطلاعات در مغز مربوط باشد. به این معنا که در لحظات حساس یا خاص، مغز اطلاعات بیشتری را در واحد زمان پردازش می‌کند و در نتیجه، فرد احساس می‌کند زمان کشیده شده است. با این حال، این نظریه تمام موارد TEEs را توضیح نمی‌دهد، زیرا برخی افراد در شرایط آرام و بدون استرس نیز این تجربه را گزارش کرده‌اند.
بنابراین، دانشمندان هنوز در حال مطالعه‌ی این پدیده هستند تا به درک عمیق‌تری از آن برسند. درک بهتر از TEEs می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی، افزایش مهارت‌های تصمیم‌گیری و حتی درمان برخی اختلالات ذهنی کمک کند.
https://theconversation.com/time-expansion-experiences-why-time-slows-down-in-altered-states-of-consciousness-244949?utm_medium=article_clipboard_share&utm_source=theconversation.com
