شناخت اجتماعی چیست؟ بررسی شاخه جدید و نوآور علوم شناختی
شناخت اجتماعی چیست؟ زیرمجموعه ای از روانشناسی اجتماعی است که بر چگونگی پردازش، ذخیره و به کارگیری اطلاعات در مورد افراد دیگر و موقعیت های اجتماعی تمرکز دارد. بر نقشی که فرآیندهای شناختی در تعاملات اجتماعی ما ایفا می کنند، تمرکز دارد. طرز فکر ما در مورد دیگران نقش مهمی در نحوه تفکر، احساس و تعامل ما با دنیای اطرافمان دارد.
شناخت اجتماعی چیست؟
روانشناسان دقیقاً چگونه شناخت اجتماعی را تعریف می کنند؟ در حالی که هیچ تعریف واحدی وجود ندارد، برخی از عوامل مشترک وجود دارد که بسیاری از متخصصان آنها را مهم تشخیص داده اند.
شناخت اجتماعی شامل:
- فرآیندهای درگیر در درک افراد دیگر و نحوه شناخت ما از مردم در دنیای اطراف.
- مطالعه فرآیندهای ذهنی که در درک، به خاطر سپردن، تفکر و توجه به افراد دیگر در دنیای اجتماعی ما نقش دارند.
- دلایلی که ما به اطلاعات خاصی در مورد دنیای اجتماعی توجه می کنیم، نحوه ذخیره این اطلاعات در حافظه و نحوه استفاده از آن برای تعامل با افراد دیگر.
شناخت اجتماعی صرفاً موضوعی در روانشناسی اجتماعی نیست، بلکه رویکردی برای مطالعه هر موضوعی با روانشناسی اجتماعی است. با استفاده از دیدگاه اجتماعی-شناختی، محققان می‌توانند طیف وسیعی از موضوعات از جمله نگرش‌ها، ادراک فرد، تعصب، کلیشه‌ها، خودپنداره، تبعیض، متقاعدسازی، تصمیم‌گیری و سایر زمینه‌ها را مطالعه کنند.
مثال ها
برای پاسخ به سوال شناخت اجتماعی چیست، تصور کنید که برای رفتن به یک قرار کور (blind date) آماده می شوید. شما نه تنها نگران برداشت و سیگنال هایی هستید که به طرف مقابل می فرستید، بلکه نگران تفسیر سیگنال های داده شده توسط فرد مقابل خود نیز هستید. چگونه تصوری از این شخص ایجاد می کنید؟ چه معنایی از رفتار طرف مقابل می خوانید؟
این فقط یک نمونه از تأثیر شناخت اجتماعی بر یک تعامل اجتماعی است، اما احتمالاً می توانید به نمونه های بیشتری از زندگی روزمره خود فکر کنید. ما بخش قابل توجهی از هر روز را صرف تعامل با دیگران می کنیم، به همین دلیل است که یک شاخه کامل از روانشناسی برای کمک به درک احساس، تفکر و رفتار ما در موقعیت های اجتماعی شکل گرفته است.
رشد
شناخت اجتماعی در کودکی و نوجوانی رشد می کند. با رشد کودکان، نه تنها از احساسات، افکار و انگیزه های خود، بلکه از احساسات و حالات روانی دیگران نیز آگاه می شوند. کودکان در درک احساسات دیگران، یادگیری نحوه واکنش در موقعیت‌های اجتماعی، درگیر شدن در رفتارهای اجتماعی و گرفتن دیدگاه دیگران ماهرتر می‌شوند.
در حالی که نظریه های مختلفی وجود دارد که به چگونگی رشد شناخت اجتماعی می پردازد، یکی از محبوب ترین آنها بر روی کار ژان پیاژه تمرکز دارد. به گفته پیاژه، رشد شناختی کودک از یک سری مراحل می گذرد.
در مراحل اولیه رشد، کودکان بسیار خود محور هستند. آنها دنیا را از منظر خودشان می بینند و تلاش می کنند تا به این فکر کنند که دیگران چگونه می توانند دنیا را ببینند.
همانطور که کودکان بزرگتر می شوند، به طور فزاینده ای در دیدگاه سنجی مهارت پیدا می کنند و توانایی بیشتری برای فکر کردن در مورد چگونگی و چرایی رفتار افراد در موقعیت های اجتماعی دارند.
اخیراً، تحقیقات شواهدی ارائه کرده است که نشان می‌دهد کودکان در سنین پایین‌تری نسبت به آنچه که قبلاً پیاژه تصور می‌کرد، توانایی تفکر در مورد دیدگاه‌های دیگران را پیدا می‌کنند. حتی کودکان پیش دبستانی جوان تا حدودی توانایی تفکر در مورد اینکه دیگران چگونه ممکن است یک موقعیت را ببینند از خود نشان می دهند.
یکی از مهمترین تحولات در پیدایش اولیه شناخت اجتماعی، رشد نظریه ذهن است. نظریه ذهن به توانایی فرد در درک و تفکر در مورد حالات روانی افراد دیگر اشاره دارد.
ظهور یک نظریه ذهن است که برای توانایی در نظر گرفتن افکار، انگیزه ها، خواسته ها، نیازها، احساسات و تجربیاتی که افراد دیگر ممکن است داشته باشند بسیار مهم است. توانایی تفکر در مورد اینکه چگونه این حالات ذهنی می توانند بر نحوه عملکرد افراد تأثیر بگذارند، برای شکل گیری برداشت های اجتماعی و توضیح اینکه چگونه و چرا مردم کارهایی را که انجام می دهند، بسیار مهم است.
تفاوت های فرهنگی
روانشناسان اجتماعی همچنین دریافته اند که اغلب، تفاوت های فرهنگی مهمی در شناخت اجتماعی وجود دارد. پس پاسخ به این سوال که شناخت اجتماعی چیست، به اینجا جا ختم نمی شود، بلکه وقتی به یک موقعیت اجتماعی نگاه می کنیم، هر دو نفر ممکن است تفسیرهای متفاوتی داشته باشند. هر فردی پیشینه منحصر به فردی از تجربیات، دانش، تأثیرات اجتماعی، احساسات و تغییرات فرهنگی را به ارمغان می آورند.
برخی از محققان دریافته‌اند که تأثیرات فرهنگی و جمعی نیز وجود دارد که می‌تواند بر نحوه تفسیر افراد از موقعیت‌های اجتماعی تأثیر بگذارد. یک رفتار اجتماعی یکسان در یک محیط فرهنگی اگر قرار باشد در فرهنگ دیگری رخ دهد یا مشاهده شود، ممکن است معنا و تفسیر بسیار متفاوتی داشته باشد.
همانطور که مردم رفتار را تفسیر می کنند، معنا را از تعامل استخراج می کنند، و سپس بر اساس باورهای خود در یک موقعیت عمل می کنند، سپس هنجارهای فرهنگی را که بر شناخت های اجتماعی آنها تأثیر می گذارند، بیشتر تقویت و بازتولید می کنند.
حوزه های مطالعاتی آینده
بنابراین پس از اینکه به شناخت اجتماعی چیست، پاسخ دادیم، برخی از سوالات مختلف مرتبط با شناخت اجتماعی که محققان علاقه مند به درک آن هستند را بررسی می کنیم. تصورات ما از دیگران نقش مهمی در چگونگی ایجاد روابط، نحوه تعامل ما با دیگران، نحوه رفتارمان با دیگران و رفتار دیگران با ما دارد.
برخی از موضوعاتی که روانشناسان در مورد شناخت اجتماعی به آنها علاقه دارند عبارتند از:
- چگونه نگرش را توسعه دهیم؟ این نگرش ها چه نقشی در زندگی اجتماعی ما دارند؟
- چگونه احساسات و عواطف دیگران را تفسیر کنیم؟ چگونه بفهمیم که آنها به چه فکر می کنند یا چه احساسی دارند؟ برای ایجاد این فرضیات از چه نشانه ها یا شاخص هایی استفاده می کنیم؟
- خودپنداره چگونه شکل می گیرد و چگونه بر روابط ما با دیگران تأثیر می گذارد؟
- افکار ما چه تأثیری بر احساسات ما دارند؟
- چه فرآیندهای ذهنی بر ادراک فرد تأثیر می‌گذارد، یا اینکه چگونه برداشتی از افراد دیگر ایجاد می‌کنیم؟
برای مطالعه بیشتر در حوزه روانشناسی اجتماعی، می توانید به نوشتار «روانشناسی اجتماعی کاربردی چیست؟» در مجله روانشناسی مانگ مطالعه کنید.
