بیماری آلزایمر، شایع ترین علت زوال عقل در جوامع غربی است و تخمین زده می شود که ۲۴ میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند. دکتر پاتریک آلوی، محقق ICREA، رئیس آزمایشگاه بیوانفورماتیک ساختاری در موسسه تحقیقات زیست پزشکی بارسلونا، سرپرستی مطالعه‌ ای را بر عهده داشته است که با تجویز داروهایی که در حال حاضر برای درمان فشار خون و التهاب در انسان استفاده می‌شود، علائم بیماری آلزایمر را در موش‌ها، معکوس می‌کند.

در این مطالعه، محققین به رهبری دکتر آلوی، سه مرحله اولیه، متوسط و پیشرفته را از بیماری آلزایمر مشخص کردند. برای هر یک از این مراحل، آنها رفتار حیوانات را تجزیه و تحلیل کردند، اثرات آن را بر روی مغز (به ویژه هیپوکامپ در سطح بافت) مطالعه کردند و یک تجزیه و تحلیل مولکولی برای اندازهگیری بیان ژن و سطوح پروتئین انجام دادند.

رویکرد اتخاذ شده به آنها این امکان را داده است که توسعه بیماری را در سطحی از جزئیات که تاکنون ناشناخته بود توصیف کنند و همچنین آن را با پیری سالم مقایسه کنند. دکتر آلوی می‌گوید: «آنچه مشاهده کردهایم، این است که اگرچه بیماری آلزایمر برخی از ویژگیهای پیری سریع را دارد، اما تحت تأثیر فرآیندهای پیری کاملاً متفاوتی نیز، قرار می‌گیرد». وی می افزاید: «این بیماری به دلیل تجمع غیرطبیعی برخی پروتئین ها ایجاد می شود و دیده ایم که در برخی موارد این امر به دلیل تولید بیش از حد نیست بلکه به دلیل اشتباه در حذف آنها، ایجاد می شود».

بررسی کننده شیمیایی: شناسایی امیدوارکننده ترین مولکول ها

پس از شناسایی بیماری، محققین از بررسی کننده ی شیمیایی استفاده کردند؛ ابزاری محاسباتی که توسط همان گروه تحقیقاتی برای یافتن داروهای موجود در بازار با ظرفیت معکوس کردن اثرات در سطح سلولی، توسعه یافته است. این ابزار به آنها اجازه می دهد تا یک سری از کاندیدهای احتمالی را شناسایی کنند که در مدل های مختلف موش دارای بیماری آلزایمر مورد آزمایش قرار گرفتند. چهار دارو (دو ضد التهاب غیر استروئیدی و دو ضد فشار خون) در معکوس کردن بیماری و خنثی کردن علائم در این موش‌ها مؤثر بودند.

دکتر آلوی می‌گوید: «مطالعات اپیدمیولوژیک قبلاً نشان داده است افرادی که به طور منظم داروهای ضد التهابی مصرف می کنند، شیوع کمتری از بیماری آلزایمر را نشان می دهند اما این، با دارو یا مکانیسم خاصی، همبستگی نداشته است. نتایجی که ما منتشر می کنیم بسیار امیدوار کننده است و ما امیدواریم که بتوانیم تحقیقات بیشتری را بر روی آن، انجام دهیم، زیرا این تحقیقات میتواند منجر به تغییر پارادایم در درمان این بیماری شود».  

تشخیص زودهنگام این بیماری

علاوه بر هموار کردن راه های جدید تحقیقات برای درمان بیماری آلزایمر، توصیف مراحل متمایز این بیماری که در این مطالعه منتشر شده است، به تشخیص زودهنگام کمک می کند. تشخیص بیماری آلزایمر در مراحل اولیه، زمانی که آسیب به مغز هنوز ناچیز است، یکی از تمرکز های اصلی این مطالعه برای مقابله با این بیماری و کاهش علائم است.

منبع: 

IRB Barcelona. (2021, october 27). Four commonly used medications reverse Alzheimer’s disease in mice. Retrieved from IRB Barcelona: https://www.irbbarcelona.org/en/news/scientific/four-commonly-used-medications-reverse-alzheimers-disease-mice